Pomniki przyrody

 fot. 1

Pomnik przyrody

Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody, pomnikiem przyrody nazywamy jedną z form ochrony przyrody, gdzie:

„pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.

Na terenach niezabudowanych, jeżeli nie stanowi to zagrożenia dla ludzi lub mienia, drzewa stanowiące pomniki przyrody podlegają ochronie aż do ich samoistnego, całkowitego rozpadu”.

 

Ustanowienie i zniesienie pomnika przyrody

Ustanowienie oraz zniesienie pomnika przyrody, stanowiska dokumentacyjnego, użytku ekologicznego lub zespołu przyrodniczo-krajobrazowego następuje w drodze uchwały właściwej miejscowo rady gminy.

Zniesienie formy ochrony przyrody ma miejsce, gdy:

  • forma ochrony przyrody utraciła wartości przyrodnicze i krajobrazowe, ze względu na które ustanowiono ją formą ochrony przyrody;
  • w razie konieczności realizacji inwestycji celu publicznego w przypadku braku rozwiązań alternatywnych;
  • ze względu na zapewnienie bezpieczeństwa powszechnego.

  

Zakazy związane z pomnikami przyrody, stanowiskami dokumentacyjnymi, użytkami ekologicznymi i zespołami przyrodniczo-krajobrazowymi

W stosunku do ww. form ochrony przyrody mogą być wprowadzone następujące zakazy:

1) niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obiektu lub obszaru;

2) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym lub przeciwpowodziowym albo budową, odbudową, utrzymywaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych;

3) uszkadzania i zanieczyszczania gleby;

4) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody albo racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej;

5) likwidowania, zasypywania i przekształcania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych;

6) wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawożenia użytkowanych gruntów rolnych;

7) zmiany sposobu użytkowania ziemi;

8) wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów i bursztynu;

9) umyślnego zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia nor, legowisk zwierzęcych oraz tarlisk i złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką rolną, leśną, rybacką i łowiecką;

10) zbioru, niszczenia, uszkadzania roślin i grzybów na obszarach użytków ekologicznych, utworzonych w celu ochrony stanowisk, siedlisk lub ostoi roślin i grzybów chronionych;

11) umieszczania tablic reklamowych.

 

Przedmiotowe zakazy nie dotyczą:

1) prac wykonywanych na potrzeby ochrony przyrody po uzgodnieniu z organem ustanawiającym daną formę ochrony przyrody;

2) realizacji inwestycji celu publicznego w przypadku braku rozwiązań alternatywnych, po uzgodnieniu z organem ustanawiającym daną formę ochrony przyrody;

3) zadań z zakresu obronności kraju w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa państwa;

4) likwidowania nagłych zagrożeń bezpieczeństwa powszechnego i prowadzenia akcji ratowniczych”.

Pomniki przyrody na terenie Gminy Dzwola

Na terenie Gminy Dzwola znajduje się 10 pomników przyrody – 8 pojedynczych sztuk drzew położonych w obrębach ewidencyjnych miejscowości: Krzemień Pierwszy (1 szt.), Flisy (6 szt.), Władysławów (1 szt.), zespół źródeł w miejscowości Dzwola oraz źródło w miejscowości Branew Szlachecka.

            Osiem z pomników przyrody występujących na terenie Gminy Dzwola zostało utworzonych Zarządzeniami Wojewody Tarnobrzeskiego, są to pojedyncze drzewa. Zespół źródeł w miejscowości Dzwola i źródło w miejscowości Branew Szlachecka zostały utworzone Rozporządzeniem Wojewody Tarnobrzeskiego.

Ustanowienia powyższych form ochrony przyrody na terenie Gminy Dzwola dokonano w 1988 r. i 1996 r.

 

Źródło w miejscowości Branew Szlachecka

  • Nazwa pomnika przyrody jak w akcie o ustanowieniu: Źródło
  • Data utworzenia pomnika przyrody: 09.01.1996 r.
  • Obowiązująca podstawa prawna wraz z oznaczeniem miejsca ogłoszenia aktu prawnego: Rozporządzenie Nr 3 Wojewody Tarnobrzeskiego z dnia 9 stycznia 1996 r. w sprawie uznania tworów przyrody za pomniki przyrody (Dz. Urz. Woj. Tarnobrzeskiego, Nr 5, poz. 64)
  • Opis pomnika przyrody: Źródło o powierzchni 0,02 ha
  • Gmina: Dzwola
  • Obręb ewidencyjny: Branew Szlachecka

Zespół źródeł w miejscowości Dzwola

  • Nazwa pomnika przyrody jak w akcie o ustanowieniu: Zespół źródeł
  • Data utworzenia pomnika przyrody: 09.01.1996 r.
  • Obowiązująca podstawa prawna wraz z oznaczeniem miejsca ogłoszenia aktu prawnego: Rozporządzenie Nr 3 Wojewody Tarnobrzeskiego z dnia 9 stycznia 1996 r. w sprawie uznania tworów przyrody za pomniki przyrody (Dz. Urz. Woj. Tarnobrzeskiego, Nr 5, poz. 64)
  • Opis pomnika przyrody: Zespół źródeł o powierzchni 0,025 ha
  • Gmina: Dzwola
  • Obręb ewidencyjny: Dzwola

Lipa drobnolistna w miejscowości Flisy

  • Nazwa pomnika przyrody jak w akcie o ustanowieniu: Lipa drobnolistna
  • Data utworzenia pomnika przyrody: 08.02.1988 r.
  • Obowiązująca podstawa prawna wraz z oznaczeniem miejsca ogłoszenia aktu prawnego: Zarządzenie Wojewody Tarnobrzeskiego Nr 1 z dnia 8 lutego 1988 r. w sprawie uznania tworów przyrody za pomniki przyrody (Dz. Urz. Woj. Tarnobrzeskiego, Nr 2, poz. 15)
  • Opis pomnika przyrody: Lipa drobnolistna (Tilia cordata)
  • Gmina: Dzwola
  • Obręb ewidencyjny: Flisy

Dąb szypułkowy w obrębie ewidencyjnym miejscowości Flisy

  • Nazwa pomnika przyrody jak w akcie o ustanowieniu: Dąb szypułkowy
  • Data utworzenia pomnika przyrody: 08.02.1988 r.
  • Obowiązująca podstawa prawna wraz z oznaczeniem miejsca ogłoszenia aktu prawnego: Zarządzenie Wojewody Tarnobrzeskiego Nr 1 z dnia 8 lutego 1988 r. w sprawie uznania tworów przyrody za pomniki przyrody (Dz. Urz. Woj. Tarnobrzeskiego, Nr 2, poz. 15)
  • Opis pomnika przyrody: Dąb szypułkowy (Quercus robur)
  • Gmina: Dzwola
  • Obręb ewidencyjny: Flisy

Dąb szypułkowy w obrębie ewidencyjnym miejscowości Flisy

  • Nazwa pomnika przyrody jak w akcie o ustanowieniu: Dąb szypułkowy
  • Data utworzenia pomnika przyrody: 08.02.1988 r.
  • Obowiązująca podstawa prawna wraz z oznaczeniem miejsca ogłoszenia aktu prawnego: Zarządzenie Wojewody Tarnobrzeskiego Nr 1 z dnia 8 lutego 1988 r. w sprawie uznania tworów przyrody za pomniki przyrody (Dz. Urz. Woj. Tarnobrzeskiego, Nr 2, poz. 15)
  • Opis pomnika przyrody: Dąb szypułkowy (Quercus robur), kształt korony kulisty
  • Gmina: Dzwola
  • Obręb ewidencyjny: Flisy

Grab pospolity w obrębie ewidencyjnym miejscowości Flisy

  • Nazwa pomnika przyrody jak w akcie o ustanowieniu: Grab pospolity
  • Data utworzenia pomnika przyrody: 08.02.1988 r.
  • Obowiązująca podstawa prawna wraz z oznaczeniem miejsca ogłoszenia aktu prawnego: Zarządzenie Wojewody Tarnobrzeskiego Nr 1 z dnia 8 lutego 1988 r. w sprawie uznania tworów przyrody za pomniki przyrody (Dz. Urz. Woj. Tarnobrzeskiego, Nr 2, poz. 15)
  • Opis pomnika przyrody: Grab pospolity (Carpinus betulus), kształt korony nieregularny
  • Gmina: Dzwola
  • Obręb ewidencyjny: Flisy

Dąb szypułkowy w obrębie ewidencyjnym miejscowości Flisy

  • Nazwa pomnika przyrody jak w akcie o ustanowieniu: Dąb szypułkowy
  • Data utworzenia pomnika przyrody: 08.02.1988 r.
  • Obowiązująca podstawa prawna wraz z oznaczeniem miejsca ogłoszenia aktu prawnego: Zarządzenie Wojewody Tarnobrzeskiego Nr 1 z dnia 8 lutego 1988 r. w sprawie uznania tworów przyrody za pomniki przyrody (Dz. Urz. Woj. Tarnobrzeskiego, Nr 2, poz. 15)
  • Opis pomnika przyrody: Dąb szypułkowy (Quercus robur), pień zrośnięty na wysokości 2 m
  • Gmina: Dzwola
  • Obręb ewidencyjny: Flisy

Buk pospolity w obrębie ewidencyjnym miejscowości Flisy

  • Nazwa pomnika przyrody jak w akcie o ustanowieniu: Buk pospolity
  • Data utworzenia pomnika przyrody: 08.02.1988 r.
  • Obowiązująca podstawa prawna wraz z oznaczeniem miejsca ogłoszenia aktu prawnego: Zarządzenie Wojewody Tarnobrzeskiego Nr 1 z dnia 8 lutego 1988 r. w sprawie uznania tworów przyrody za pomniki przyrody (Dz. Urz. Woj. Tarnobrzeskiego, Nr 2, poz. 15)
  • Opis pomnika przyrody: Buk pospolity (Fagus sylvatica), w koronie odłamany konar nieregularny
  • Gmina: Dzwola
  • Obręb ewidencyjny: Flisy

Lipa drobnolistna miejscowości Krzemień Pierwszy

  • Nazwa pomnika przyrody jak w akcie o ustanowieniu: Lipa drobnolistna
  • Data utworzenia pomnika przyrody: 30.12.1988 r.
  • Obowiązująca podstawa prawna wraz z oznaczeniem miejsca ogłoszenia aktu prawnego: Zarządzenie Wojewody Tarnobrzeskiego Nr 34 z dnia 30 grudnia 1988 r. w sprawie uznania tworów przyrody za pomniki przyrody (Dz. Urz. Woj. Tarnobrzeskiego, Nr 2, poz. 15)
  • Opis pomnika przyrody: Lipa drobnolistna (Tilia cordata)
  • Gmina: Dzwola
  • Obręb ewidencyjny: Krzemień Pierwszy

Lipa drobnolistna w obrębie ewidencyjnym miejscowości Władysławów

  • Nazwa pomnika przyrody jak w akcie o ustanowieniu: Lipa drobnolistna
  • Data utworzenia pomnika przyrody: 08.02.1988 r.
  • Obowiązująca podstawa prawna wraz z oznaczeniem miejsca ogłoszenia aktu prawnego: Zarządzenie Wojewody Tarnobrzeskiego Nr 1 z dnia 8 lutego 1988 r. w sprawie uznania tworów przyrody za pomniki przyrody (Dz. Urz. Woj. Tarnobrzeskiego, Nr 2, poz. 15)
  • Opis pomnika przyrody: Lipa drobnolistna (Tilia cordata)
  • Gmina: Dzwola
  • Obręb ewidencyjny: Władysławów