Tegoroczne obchody Bitwy Warszawskiej mają szczególny wymiar, gdyż równo 100 lat temu rozegrała się ta 18. z decydujących bitew w historii świata. Dla ówczesnej, odradzającej się po latach niewoli Polski, był to moment szczególny. Cały naród stanął do walki, by bronić swej niepodległości. Bitwa Warszawska zwana jest również „Cudem nad Wisłą”, gdyż niektórzy dopatrują się w niej interwencji opatrzności bożej.
W ten szczególny dzień, którym jest setna rocznica rozpoczęcia bitwy powróćmy do wydarzeń z 1920 roku. W dniach 13-15 sierpnia 1920 na przedpolach Warszawy rozegrała się decydująca bitwa wojny polsko-bolszewickiej. Autorem i realizatorem jej planu był Józef Piłsudski.
Bitwa Warszawska rozpoczęła się 13 sierpnia walką o przedpole stolicy, m.in. o Radzymin, który kilkanaście razy przechodził z rąk do rąk. Ostatecznie polscy żołnierze, ponosząc wysoką cenę, utrzymali Radzymin i inne miejscowości, odrzucając nieprzyjaciela daleko od swoich pozycji. 14 sierpnia działania zaczepne na linii Wkry podjęła 5. Armia gen. Władysława Sikorskiego. 16 sierpnia gen. Sikorski śmiałym atakiem zdobył Nasielsk. Mimo to, inne jednostki sowieckie nie zaprzestały marszu w kierunku Brodnicy, Włocławka i Płocka.
Jednym z kluczowych wydarzeń Bitwy Warszawskiej było zdobycie, 15 sierpnia, przez kaliski 203. Pułk Ułanów – sztabu 4. Armii Sowieckiej w Ciechanowie, a wraz z nim – kancelarii armii, magazynów i jednej z dwóch radiostacji, służących Sowietom do utrzymywania łączności z dowództwem w Mińsku.
Faza obronna Bitwy Warszawskiej trwała do 16 sierpnia, kiedy to, dzięki działaniom Piłsudskiego, nastąpił przełom. Dowodzona przez niego tzw. grupa manewrowa, w skład której wchodziło pięć dywizji piechoty i brygada kawalerii, przełamała obronę bolszewicką w rejonie Kocka i Cycowa, a następnie zaatakowała tyły wojsk bolszewickich, nacierających na Warszawę. Tuchaczewski musiał wycofać się nad Niemen. Ostateczną klęskę bolszewicy ponieśli pod Osowcem, Białymstokiem i Kolnem.
Straty strony polskiej wyniosły: ok. 4500 zabitych, 22 tys. rannych i 10 tys. zaginionych. Szkody wyrządzone sowietom nie są znane. Przyjmuje się, że ok. 25 tys. bolszewików poległo lub było ciężko rannych, 60 tys. trafiło do polskiej niewoli, zaś 45 tys. zostało internowanych przez Niemców.
W opinii dyrektora Muzeum Wojska Polskiego prof. Janusza Ciska:
Bitwa Warszawska zadecydowała o kształcie Europy na kolejne dwadzieścia kilka lat. Bo można sobie wyobrazić sytuację, że Stalin z Leninem zwyciężają w 1920 roku, rewolucja zwycięża na Węgrzech, w Niemczech i w Anglii czy Francji. Mogłoby to więc, w przypadku klęski Bitwy Warszawskiej, doprowadzić do sytuacji, że Europa byłaby czerwona niemal po Pireneje.
18 marca 1921 r. podpisano „Traktat Ryski” – traktat pokojowy między Polską, Rosją i Ukrainą. Kończył on wojnę polsko-bolszewicką z lat 1919-1920, ustalał przebieg granic, regulował sporne kwestie. W ten sposób wytyczone granice przetrwały do 17 września 1939r.
Dziękujemy Poległym za ofiarność i oddajemy hołd, dzielnie walczącym do ostatniej kropli krwi – PAMIĘTAMY.
Poniżej udostępniamy linki do źródeł, które szczegółowo zagłębiają się w przebieg i znaczenie Bitwy Warszawskiej:
