Wrzesień to miesiąc szczególny, historycznie ważny w dziejach Gminy Dzwola. W duchu umiłowania Ojczyzny i kształtowania postaw patriotyzmu, oddajemy hołd żołnierzom z grupy płk Tadeusza Zieleniewskiego oraz wszystkim bohaterskim obrońcom Ojczyzny września 1939 roku walczącym z niemieckim i sowieckim najeźdźcą.
W piątek 30 września 2022 już po raz 83 upamiętniliśmy rocznicę Walk pod Dzwolą i Krzemieniem. Delegacje:
- Urzędu Gminy Dzwola,
- Zespołu Szkół im. Bohaterów Września 1939 w Dzwoli,
- Zespołu Szkół im. Księdza Jana Twardowskiego w Krzemieniu,
- OSP w Dzwoli,
- OSP w Krzemieniu Pierwszym,
- OSP w Krzemieniu Drugim,
- LKS Iskra Krzemień,
- mieszkańców gminy Dzwola,
złożyły wieńce oraz zapaliły znicze na Mogile Żołnierzy Polskich poległych we wrześniu 1939 r. na cmentarzu w Dzwoli oraz na Pomniku w hołdzie Żołnierzom Wojska Polskiego z grupy płk. T. Zieleniewskiego na cmentarzu parafialnym w Krzemieniu.
Kilka słów o wspomnianych „cmentarzach wojennych” i miejscach pamięci w Gminie Dzwola, które co roku otaczamy szacunkiem:
„Mogiła Żołnierzy Polskich poległych we wrześniu 1939 r.” na cmentarzu parafialnym w Dzwoli.
Pod koniec września 1939 roku Dzwola i okoliczne wsie stanowiły miejsce walk z Niemcami. W dniu 29 września oddziały z grupy płk Władysława Płonki idące od strony Krzemienia i Kocudzy Górnej zaatakowały zaskoczonych Niemców z dywizjonu przeciwpancernego „Kondor” 27, którzy stacjonowali w Dzwoli. Oddziały polskie zacieśniały pierścień wokół zgromadzonych przeciwników, zmuszając ich do zawieszenia broni i do pertraktacji w sprawie odejścia wojsk niemieckich. Dokładna liczba zabitych Polaków w walkach pod Dzwolą nie jest znana. Według ustaleń ks. Paneckiego, ówczesnego proboszcza, miało zginąć 42 żołnierzy. W 1956 r. na cmentarzu parafialnym w Dzwoli odnotowano istnienie mogiły żołnierzy WP z 1939 r, wtedy też po raz pierwszy mogiła została uporządkowana i odchwaszczona, następnie w roku 1979r. wykonano płyty nagrobne i obramowanie. Obecny wygląd mogiły zawdzięczamy staraniom m.in. Wójta Gminy Dzwola Wiesława Dyjacha, który wystąpił z prośbą w sierpniu 2019 r o kompleksowy remont do Oddziału Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Lublinie. Prace obejmowały wykonanie nowych obrzeży wraz z obłożeniem ich granitem, a także wykonanie nowej tablicy z nazwiskami poległych żołnierzy, które zostały ustalone na podstawie m. in. dokumentów Biura Informacji i Poszukiwań Polskiego Czerwonego Krzyża wraz z wykonaniem alejki wokół obramowania.
Na uwagę zasługuje fakt, że „Mogiła Żołnierzy Polskich poległych we wrześniu 1939 r.” na cmentarzu parafialnym w Dzwoli to jedyna mogiła w Polsce, w której spoczywają prochy polskich żołnierzy, którzy walczyli zarówno z Niemcami jak i Sowietami.
Pomnik w hołdzie Żołnierzom Wojska Polskiego z grupy płk. T. Zieleniewskiego na cmentarzu w Krzemieniu
W 2019 r. na cmentarzu parafialnym w Krzemieniu został odsłonięty pomnik w hołdzie Żołnierzom Wojska Polskiego z grupy płk. T. Zieleniewskiego, którzy w dniach 29 IX – 1 X 1939 r. pod Krzemieniem stoczyli walki z hitlerowskim i sowieckim okupantem. Inicjatorami budowy pomnika byli mieszkańcy Krzemienia oraz osoby działające w stowarzyszeniu ,,ZA-LUBIENI”. Na pamiątkowej tablicy, która swoim kształtem odzwierciedla granice Polski z lat 1918-1939 umieszczony został fragment wiersza Artura Oppmana pt. ,,Pacierz za zmarłych”. Odsłonięty pomnik stał się godnym upamiętnieniem bohaterstwa żołnierzy z Grupy płk. Zieleniewskiego, jak również przypomnieniem dla przyszłych pokoleń, że wolność jest wartością, za którą warto oddać życie.
Wrześniowa, piątkowa uroczystość była doskonałą żywą lekcją patriotyzmu, bo to właśnie do nas należy dbanie o mogiły Żołnierzy poległych w obronie naszej Ojczyzny i oddawanie hołdu, by Ich ofiara nigdy nie uległa zapomnieniu i była wiecznie żywa w świadomości społeczności.
